در وبسایت دکتر بهداد اسکندری استخوان کشکک یا پاتلا (patella) در جلوی زانو، پایین استخوان ران (استخوان فمور) و بالای استخوان درشت نی ساق پا (استخوان تیبیا) قرار گرفته و توسط تاندون ها و رباط های قدرتمند در جای خود نگه داشته می شود. وجود کشکک زانو به استحکام زانو و ساختار مفصل کمک می کند و امکان خم و راست شدن و چرخش راحت پاها را فراهم می کند. هنگامی که کشکک به درستی کار می کند، به راحتی و آزادانه در جای خود در شیار تروکلئار (trochlear groove)، که در انتهای استخوان ران قرار دارد چرخش می کند. صدمات ناشی از ورزش، استفاده بیش از حد از زانو، یا تروما، باعث می شود کشکک از جای خود خارج شود و نتواند به درستی در این شیار حرکت کند. اگرچه در بیشتر موارد، کشکک به سمت خارج پا منحرف می شود، و زانو نیز به همان طرف تمایل پیدا می کند، اما انحراف به سمت داخل نیز غیر عادی نیست. در صورتی که انحراف شدید باشد، کشکک از جای خود خارج می شود و جابجایی اتفاق می افتد. انحراف کشکک زانو در زنان، ورزشکاران، و افراد مسن مبتلا به آرتروز شایع تر است و معمولاً به کمک تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی تسکین می یابد. اگر از کجی، انحراف و جابجایی کشکک زانو رنج می برید، می توانید از جراح زانو در شیراز کمک بگیرید.
علائم کجی، انحراف و جابجایی کشکک زانو
علائم کجی، انحراف یا جابجایی کشکک زانو شامل موارد زیر است:
- درد و احتمالاً تورم در قسمت جلوی زانو که هنگام جمع کردن زانو، پریدن، زانو زدن، دویدن یا پایین رفتن از پله ها شدت می یابد.
- احساس صدا، ساییدگی، لغزش، بسته شدگی یا گرفتگی هنگام خم کردن زانو
- شدت درد، بسته به شدت اختلال، متفاوت است. نمونه ای از موارد درد شدید، هنگامی است که کشکک کاملاً جابجا شده یا در رفته باشد، در این هنگام، ممکن است پا خم شود یا از شکل خود خارج شود و فرد نتواند زانوی خود را خم و راست کند یا راه برود.
تمرینات تقویتی فراموش نشود:
تمرینات تقویتی می‌توانند به شما کمک کنند تا وضعیت کجی و انحراف زانو خود را بهبود بخشید. این تمرینات شامل حرکاتی مانند پرش، دوشنبه، فرش‌زنی، حرکات شانه، راه رفتن بر روی نرده ها و حرکات کمربندی می‌شوند. با استفاده از این تمرینات، عضلات پا و زانو قوی‌تر می‌شوند و میزان فشار بر روی مفاصل کاهش پیدا می‌کند.
استفاده از لوله ران:
لوله ران یک وسیله کمکی است که می‌تواند به شما کمک کند تا زانو را در جای مناسب خود نگه دارید و از کجی و انحراف جلوگیری کنید. با استفاده از لوله ران، شما می‌توانید بهترین حالت از زانو خود را پیدا کنید و فشار بر روی مفاصل کاهش پیدا می‌کند.
استفاده از کفش‌های پشتیبانی‌کننده:
کفش‌های پشتیبانی‌کننده به شما کمک می‌کنند تا وزن خود را به عملکرد صحیح قدم بگذارید و فشار بر روی مفاصل کاهش پیدا کند. با استفاده از این نوع کفش‌ها، شما می‌توانید پای خود را در موقعیت مناسب قرار دهید و باعث کاهش فشار بر روی مفاصل خود شوید.
درمان فیزیوتراپی:
فیزیوتراپی به عنوان یک روش درمانی برای کجی، انحراف و جابجایی کشکک زانو بسیار موثر است. درمان فیزیوتراپی شامل تمرینات تقویتی، حرکات کششی و ماساژ است که به شما کمک می‌کند تا زانو خود را به حالت مناسب برگردانید، عضلات را تقویت کنید و فشار بر روی مفاصل کاهش پیدا کند.
جراحی:
در صورتی که کجی، انحراف و جابجایی کشکک زانو شما به حدی شدید باشد که با روش‌های درمانی دیگر نتیجه‌گیری نشده باشد باید سریع به دکتر اسکنر مراجعه جهت عمل جراحی.
سایر مطالب: درمان نرمی غضروف کشکک زانو
سایر مطالب: معرفی دکتر ارتوپدی در شیراز
علل کجی، انحراف و جابجایی کشکک زانو
به طور کلی، وارد شدن استرس زیاد و مکرر به زانو، به خصوص در حرکات پیچشی که در بسیاری از ورزش ها رخ می دهد، می تواند باعث انحراف کشکک زانو شود. موارد زیر فرد را نسبت به این مشکل آسیب پذیرتر می کند:
- ضعف عضلانی (بویژه ضعف عضلات چهارسر ران) و تون ضعیف ماهیچه ها
- وجود ناهنجاری های ساختاری در زانو یا پا (مانند کم عمق بودن شیار تروکلئار، یا بدفرمی کشکک)
- عدم وجود تعادل قدرت بین عضلات همسترینگ و چهار سر ران (به آن نسبت H: Q گفته می شود)
- بیش از حد محکم یا شل بودن تاندون ها، ماهیچه ها و رباط های پا
- داشتن اضافه وزن
- داشتن زانوهای چرخیده به داخل (زانوی ضربدری)، معروف به والگوس (valgus)
- داشتن کف پای صاف یا کف پای خیلی کمانی
- زیاد بودن زاویه Q (زاویه بین استخوان ران و استخوان ساق پا وقتی زانو کشیده است)، البته لازم به ذکر است که اندازه زاویه Q طبیعی در افراد دامنه وسیعی دارد.
- ابتلا به بیماریهایی که باعث ضعف عضلات و مشکلات تعادل می شوند مانند فلج مغزی و سندرم داون
سایر مطالب: زانوی ضربدری و درمان