سرطان زانو یکی از سرطانهای نسبتاً شایع است که ممکن است در بزرگسالان و نوجوانان اتفاق بیفتد. این سرطان معمولاً از پاها یا بازوها شروع شده و با نشانههایی مانند ایجاد توده، احساس درد، محدود کردن دامنه حرکات و شکستگی استخوان ادامه پیدا میکند. این نوع سرطان درمانهای بسیاری دارد، ضمن اینکه در صورت تشخیص و درمان به موقع شانس زنده ماندن بیماران تا 70 درصد افزایش پیدا میکند.
سرطان زانو چیست؟
سرطان زانو منشأ استخوانی دارد. سلولهای سرطانی ابتدا شبیه به سلولهای استخوانی هستند و هیچ نوع بینظمی در مورد آنها مشاهده نمیشود. با این حال، آنها باعث ایجاد تومور میشوند و در نهایت این تومورها هستند که استخوانهای نامنظم، نابالغ، ضعیف و بیمار را بهوجود میآورند. متاسفانه سرطانهای زانو در بیشتر موارد نوجوانان را درگیر میکنند. به طوری که میانگین سنی این بیماری را میتوان سن 15 سال معرفی کرد.
استئوسارکوم باعث سرطان زانو میشود و از این طریق بر روی وضعیت استخوانهای بلند یعنی پاها و دستها اثر میگذارد. سریعترین رشد استئوسارکوم معمولاً نزدیک به زانو یا متافیزها (قسمت انتهایی استخوانها) مشاهده میشود. به طور کلی کنسر زانو نواحی زیر را در بر میگیرد:
- استخوان ساق پا (تیبیا) مجاور زانو
- استخوان ران مجاور زانو
- استخوان بالای بازو (هومروس) مجاور شانه
- بهندرت قسمتهایی مانند قفسه سینه، اندامهای مانند شکم و بافتهای نرم
استئوسارکوم به ندرت بر روی این نواحی اثر میگذارد:
- فک
- جمجمه
- لگن
درمان سرطان زانو و علائم ابتلا
بیشتر افرادی که مبتلا به کنسر زانو هستند، بدتر شدن درد در طول شب را گزارش دادهاند. علائم سرطان زانو بدین شرح است:
- خستگی
- شکستگی استخوان
- سفت شدن استخوان
- بیحسی اندام
- اختلال حرکتی
- ایجاد ورم بر روی نواحی آسیبدیده استخوان
- حساس شدن استخوان
- کاهش وزن غیر متعادل و ناگهانی
درمان سرطان زانو
درمان سرطان زانو متاثر از چندین فاکتور مهم است، به عنوان مثال تومور کجا قرار دارد، منشأ توده در زانو چیست؟ نوع سرطان (سرطان خوشخیم زانو یا سرطان بدخیم زانو)، سرطان گسترده شده یا خیر و…
تشخیص درمان مناسب برای انواع سرطان بهخصوص سرطان بدخیم زانو، معمولاً به شکل تیمی انجام میشود. تیم پزشکی درمان کنسر زانو از پزشکان متخصص مفاصل و استخوان و متخصصان کنسر (انکولوژیست پرتوشناسی) تشکیل شده است.
وضعیت و اندازه تومور، میزان گسترش کنسر، بدخیم یا خوشخیم بودن کنسر و… از مواردی هستند که بر روی مدت و نوع درمان کنسر زانو تاثیر میگذارند. با این حال درمانهایی که بیشتر برای این کنسر به کار میرود، شامل موارد زیر است:
- جراحی: در طی جراحی، پزشک متخصص بافت درگیر زانو و مقداری از بافت سالم را حذف میکند. همچنین در برخی موارد ممکن است پیوند استخوان مصنوعی یا واقعی لازم باشد، این نوع پیوند برای ترمیم استخوانهای آسیبدیده انجام میشود. در مواردی نیز در طی جراحی نیاز به برداشتن کل اندام یا عضو احساس میشود. در این حالت از پروتز یا اندام مصنوعی به عنوان جایگزین استفاده میشود. در برخی موارد نیز کل سلولهای سرطانی در جراحی حذف نمیشوند، از این رو نیاز به جراحی مجدد وجود دارد.
- شیمی درمانی: این نوع درمان سرطان زانو متکی به دارودرمانی است. این نوع درمان برای بیماران سرطانی به شکل خوراکی یا تزریقی انجام میشود. شیمی درمانی برای سرطانهایی استفاده میشود که گسترش داشتهاند یا هنوز در مراحل اولیه هستند.
- پرتودرمانی: در طی این درمان، از پرتو ایکس با دوز بالا برای کوچک کردن تومور سرطان استفاده میشود. در اغلب موارد این نوع درمان بهعنوان پیشنیاز جراحی تومور مورد توجه است تا عمل جراحی راحتتر و با برداشت بافت کمتر انجام شود.
کنسر زانو
میتوان از سرطان زانو پیشگیری کرد؟
به طور کلی، دلیل و علت کنسر زانو مشخص نیست، بنابراین هیچ راه تاییدشدهای برای پیشگیری وجود ندارد. بهترین گزینه، انجام اقدامات درمانی در اولین زمان ممکن است.
آیا سرطان زانو کشنده است؟
این سوال یکی از سوالات پرتکرار بیماران مبتلا به کنسر زانو است. در پاسخ به این سوال باید گفت خیر، کنسر زانو همواره به مرگ فرد مبتلا منتهی نمیشود، زیرا بسیاری از افراد از درمانهای این بیماری نتیجه میگیرند و تا بهبودی کامل پیش میروند. طبق شواهد موجود بقای نسبی پنج ساله برای این بیماری، برابر با 66.8 درصد است، یعنی 66.8 درصد از افراد مبتلا به کنسر زانو بعد از گذشت ۵ سال در سلامت بسر میبرند.
تشخیص سرطان استخوان زانو
انواع سرطان استخوان زانو
- استئوسارکوم: این نوع سرطان نسبت به دیگر سرطانهای استخوان متداولتر است و به استخوان زانو مربوط میشود. این نوع سرطان، سرطان بدخیم زانو است و معمولاً در اطراف استخوان ران و زانو شکل میگیرد. استئوسارکوم بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود.
- سارکوم یوینگ: این نوع سرطان استخوان در جوانان، نوجوانان و کودکان شایع است و در استخوان بلند پاها، دندهها، استخوانهای لگن، تیغههای شانه و ستون فقرات مشاهده میشود. سارکوم یوینگ، سرطان خوشخیم زانو است و رشد کمتری نسبت به استئوسارکوم دارد. در صورت تشخیص بههنگام میتوان جلوی آن را گرفت.
- کندروسارکوم: این سرطان مربوط به غضروفها (در نواحی استخوانهای لگن، پاها و بازوها) است و بیشتر افراد بالای 20 سال را درگیر میکند.
تشخیص سرطان زانو
برای مشاهده وضعیت استخوان زانو از اشعه ایکس کمک گرفته میشود. توموگرافی کامپیوتری (سی تی) و MRI (اسکنهای تصویربرداری تشدید مغناطیسی) میتوانند عکس تومور زانو را نشان دهند. با این حال تشخیص قطعی به کمک روش بیوپسی انجام میشود. در این روش، یک تکه کوچک از بافت استخوانی زیر میکروسکوپ بررسی خواهد شد. در برخی موارد علائمی مانند زانو درد و سرطان خون نیز میتوانند شبیه نشانههای کنسر زانو عمل کنند، چرا که هر دو بر روی مغز استخوان تاثیر میگذارند. با این حال روشهای تشخیص، نوع سرطان را بهخوبی تعیین میکند.
روشهای پیشگیری از مبتلا شدن به سرطان زانو
- انجام چکاپ هر چند وقت یکبار (بهخصوص افرادی که سابقه ژنتیکی کنسر زانو دارند.)
- تغذیه سالم
- مصرف مواد معدنی، پروتئین و ویتامینها
- انجام ورزش
- سالم زندگی کردن
جمعبندی
کنسر زانو میتواند منشأ استخوانی، ماهیچه، بافت و… داشته باشد. همچنین در برخی موارد، بروز سرطان دیگری باعث درگیر شدن استخوان زانو میشود. برای درمان این بیماری از روشهایی مانند شیمی درمانی، دارو درمانی، پرتو درمانی و جراحی کمک گرفته میشود.
[WPCR_SHOW POSTID=”ALL” NUM=”3″]