زانوی پرانتزی (Genu Varum)
همه نوزادان با زانوی پرانتزی یا پای کمانی (Bowlegs) به دنیا می آیند. در بدو تولد، کف پاهای نوزاد روبروی لبه های استخوان ران قرار گرفته و بین مفاصل زانو فاصله وجود دارد.
این مشکلات شاید از نوزادی به وجود آید یا شاید در سن بزرگسالی که نباید سرسری از آن گذشت کرد و به همین خاطر با متخصص ارتوپد در شیراز حتما در ارتباط باشید
زانوی پرانتزی: علائم، علت و درمان:
زانوی پرانتزی یک مشکل شایع است که در آن بافت پیرامون زانو به صورت التهابی واکنش نشان می دهد. علائم زانوی پرانتزی شامل درد، تورم، قرمزی و سختی در حرکت زانو هستند. این مشکل معمولاً ناشی از فشار طولانی مدت بر روی زانو است و می‌تواند با تغییرات در فشار و حرکت زانو تشدید شود. درمان زانوی پرانتزی شامل استراحت، تمرینات فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی و در برخی موارد جراحی می‌شود.
درمان های طبیعی برای زانوی پرانتزی:
برای درمان زانوی پرانتزی، روش‌های طبیعی و مکمل می‌تواند مفید باشد. این شامل مصرف مکمل‌های غذایی مانند اسید چرب امگا-3، مصرف گیاهان دارویی به عنوان ضد التهاب، استفاده از یخ و گرما برای کاهش درد و تورم، و تحرکات فیزیکی خفیف مانند یوگا و پیلاتس می‌شود. با این حال، قبل از استفاده از هر روش درمانی، بهتر است با پزشک خود در مورد تاثیرات و مزایا و معایب آن صحبت کنید.
تمریناتی برای بهبود زانوی پرانتزی:
تمریناتی که از طریق فیزیوتراپی به زانوی پرانتزی کمک می‌کند شامل تمرینات تقویت عضلات، تمرینات انعطاف پذیری و تمرینات تعادل است. تمرینات تقویتی مثل پرش و شلیک کردن توپ، به تقویت عضلات مرتبط با زانو کمک می‌کند. تمرینات انعطاف پذیری مانند خم شدن و کشیدن پای زانوی مصنوعی کمک به افزایش انعطاف پذیری و حرکت زانو می‌کند. تمرینات تعادل مانند ایستادن روی یک پا و تعادل دادن با چشمان بسته، به تعادل بدن کمک می‌کند و می‌تواند به کاهش فشار روی زانو کمک کند.
عوارض دیرینه زانوی پرانتزی و راه های پیشگیری از آن:
عوارض دیرینه زانوی پرانتزی شامل فشار و سایش بیش از حد بر روی زانو، خستگی و کمبود قدرت عضلات، تغییر در ساختار زانو و افزایش خطر آسیب‌های مرتبط با زانو مانند درد مفصلی و آرتروز است.
برای پیشگیری از زانوی پرانتزی و عوارض دیرینه آن، بهتر است فشار و سایش اضافی بر روی زانو را کاهش داده و وزن خود را در محدوده سالم نگه داشته، از تمرینات مناسب و صحیح برای تقویت عضلات مرتبط با زانو استفاده کنید، با حرکات درست تمرینات و ورزش های ورزشی از جمله دویدن، پرش، بالا و پایین رفتن از پله، و دوچرخه سواری زندگی کنید، و با استفاده از لوازم حمایتی مانند باندهای الاستیک و رانده های زانویی به کاهش فشار و سایش بر روی زانو دست یابید. همچنین، در صورت وجود درد و علائم زانوی پرانتزی به مطب دکتر بهداد اسکندری ثانی مراجعه کنید.
در طول سال اول زندگی، مفاصل زانو به هم نزدیک تر می شوند و استخوان ران به سمت پایین و داخل زانو شیب می یابد، درشت نی راست می شود و کف پا به طرف پایین می رود.
در طی این فرایند، استخوان ها از فرم غضروف خارج شده، سخت می شوند و وقتی نوزاد شروع به راه رفتن می کند، استخوان های پا صاف می شوند.
این یک وضعیت طبیعی است و خود به خود اصلاح خواهد شد.. اما اگر پای پرانتزی تا بعد از 2 سالگی و راه افتادن کودک، همچنان ادامه داشته باشد باید نسبت به تشخیص، علت یابی و درمان آن اقدام نمود.
این نوع پرانتزی بودن واقعی پاها که می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه باشد، ممکن است در آینده منجر به آرتروز زانوها و لگن شده، فرد را با مشکلات حرکتی روبرو کند. جهت درمان میتوانید به بهترین جراح زانو در شیراز مراجعه نمایید.
شناسایی علائم پای پرانتزی
پای پرانتزی معمولاً تأثیر کمی در توانایی راه رفتن مبتلایان دارد. کودکان معمولاً هیچ علامتی ندارند، اما بزرگسالان ممکن است در خارج زانو احساس ناراحتی کنند. از نظر بصری، پاهای پرانتزی متقارن به نظر می رسند، به بیرون کمانی می شوند و در حالت ایستاده، وقتی قوزک ها به هم نزدیک شوند، زانوها دور از هم قرار می گیرند.
محور مکانیکی و پای پرانتزی
در حالت ایستاده، که پا در حالت کشیده است و وزن بدن بر روی آن قرار دارد، خطی که از مرکز سر استخوان ران تا مرکز مچ پا اندازه گیری می شود، محور مکانیکی را نشان می دهد. در پای پرانتزی واقعی (پاتولوژیک)، زانو به سمت خارج متمایل می شود و محور مكانیكی در ربع داخلی زانو قرار می گیرد
انحراف محور مکانیکی باعث بروز پاره ای مشکلات بالینی مانند درد مکرر زانو، رانش جانبی، و تغییر الگوی راه رفتن به سمت راه رفتن اردک وار می شود. بعلاوه، استرس وارده به زانو می تواند منجر به پارگی منیسک داخلی، دررفتگی نیمه تیبیوفمورال، و آرتروز محفظه داخلی زانو شود.
سایر مطالب: بازسازی مجدد رباط صلیبی قدامی
علت شناسی ایجاد زانوی پرانتزی
علل شناخته شده برای پای پرانتزی واقعی شامل موارد زیر است:
بیماری بلانت (Blount’s disease)
بیماری بلانت یا تیبیا وارا (Tibia vara) ناشی از اختلال در رشد استخوان درشت نی (تیبیا)ی داخلی پروگزیمال در ساق پاست که می تواند هر زمانی از شیرخوارگی تا کودکی بروز کند و باعث بسته شدن زودرس فيزیس داخلی تیبیال، رانش جانبي، سستي رباط و در نهايت عدم ثبات و انحطاط مفصل می شود. این بیماری در کودکان چاق بیشتر دیده می شود و کمانی شدن پا با راه رفتن کودک بدتر می شود.
بیماری راشیتیسم (Rickets)
راشیتیسم ناشی از كمبود ويتامين D است و باعث نرم و ضعیف شدن استخوان ها و کمانی شدن پاها به خارج می شود. راشیتیسم هیپوفسفاتمیک اختلال در متابولیسم ویتامین D است که فیزیس را از طریق تاخیر در استخوانی شدن تضعیف می کند.
دیسپلازی اسکلتی
دیسپلازی های اسکلتی شامل آکوندروپلازی (Achondroplasia) توام با کوتولگی (Dwarfism)، شبه آکوندروپلازی (pseudoachondroplasia)، دیسپلازی چندگانه اپی فیزیال (multiple epiphyseal dysplasia)، و دیسپلازی متافیز نیز می توانند منجر به زانوی پرانتزی شوند.